PostgreSQL Mi MongoDB Mi? Hangi Kullanım Senaryosunda Hangisi Tercih Edilmelidir?

Veri Yapısı ve Şema Disiplini: Yapılandırılmış mı Esnek mi?

PostgreSQL ve MongoDB arasında seçim yaparken ilk dikkat edilmesi gereken kriterlerden biri, uygulamanızın veri yapısına duyduğu ihtiyaçtır. PostgreSQL, ilişkisel (relational) veritabanı yönetim sistemi olarak çalışır ve verileri katı bir şema yapısı içinde işler. Her tablo tanımlı bir yapıya sahiptir ve bu yapılar arasında ilişkiler kurularak veri tutarlılığı sağlanır.

Öte yandan MongoDB, belge tabanlı (document-oriented) bir NoSQL veritabanıdır. JSON benzeri BSON formatında verileri saklar ve şemasız veya dinamik şemalı yapısı sayesinde geliştiricilere daha fazla esneklik sunar. Peki bu ne anlama geliyor? Eğer veriniz sık değişiyor, her kayıtta farklı alanlar olabiliyorsa ya da hızlı prototipleme yapıyorsanız MongoDB sizin için daha uygun olabilir.

Ancak, finansal işlemler, kamu verileri, muhasebe sistemleri gibi yüksek veri tutarlılığı gerektiren projelerde PostgreSQL’in sağladığı veri bütünlüğü ve şema disiplininin büyük avantaj sunduğunu belirtmek gerekir.

Kurumsal senaryolar için genellikle önceden tanımlanmış veri yapıları ve güvenlik denetimleri önemli olduğundan, PostgreSQL daha istikrarlı bir tercih olarak öne çıkar.

Performans ve Ölçeklenebilirlik: Gerçek Zamanlı Uygulamalarda Hangisi Daha Hızlı?

Veritabanı seçiminin performansa etkisi kaçınılmazdır. Her iki veritabanı da farklı alanlarda güçlüdür. PostgreSQL, özellikle karmaşık sorgular ve birden fazla tabloyu bir arada işlemek gerektiğinde yüksek performans sunar. SQL motorunun optimizasyon yetenekleri sayesinde büyük veri setlerinde bile doğru yapılandırıldığında hızlı sonuçlar alınabilir.

Buna karşılık MongoDB, yüksek okuma/yazma hızına sahip uygulamalarda parlamaktadır. Örneğin, bir sosyal medya platformu geliştiriyorsanız, kullanıcıların gönderilerini hızlıca kaydetmek ve göstermek istiyorsanız MongoDB’nin sağladığı esneklik ve hız çok büyük avantaj sağlar. Ayrıca horizontal scaling (yatay ölçeklenebilirlik) desteği ile MongoDB büyük veri trafiği olan uygulamalarda ideal bir seçim olabilir.

Bununla birlikte, PostgreSQL’in son yıllarda artan paralel işlem yetenekleri, JSON desteği ve PostGIS gibi eklentiler sayesinde performans açısından da yarıştan kopmadığını gösteriyor.

Yani performans karşılaştırmasında, kullanım senaryosu büyük önem taşır. Veri modeli karmaşıksa ve işlemciye dayalı yoğun SQL sorguları varsa PostgreSQL, yüksek trafikli API tabanlı servislerde ise MongoDB tercih edilmelidir.

Veri Tutarlılığı, ACID ve İşlem Güvenliği: Hangi Veritabanı Ne Kadar Güvenilir?

ACID (Atomicity, Consistency, Isolation, Durability) özellikleri, kurumsal uygulamalarda kritik öneme sahiptir. Bu özellikler, bir işlemin tamamının başarıyla gerçekleşmesini veya hiç gerçekleşmemesini garanti eder. PostgreSQL, bu konuda oldukça katıdır ve tüm işlemleri ACID uyumlu olarak işler. Özellikle bankacılık, e-ticaret ve sağlık sistemleri gibi hassas sektörlerde bu özellik büyük bir güvenlik sağlar.

MongoDB ise varsayılan olarak ACID uyumluluğu sunmasa da, MongoDB 4.0 ve sonrasında çoklu belge işlemleri için ACID desteği getirilmiştir. Ancak bu destek, genellikle tek koleksiyon içerisinde yapılan işlemlerle sınırlıdır ve ilişkisel veritabanlarındaki kadar kapsamlı değildir.

Bu bağlamda, yüksek veri tutarlılığına ihtiyaç duyan kurumsal uygulamalar için PostgreSQL’in tercih edilmesi önerilir. MongoDB ise, kullanıcı davranışları, analiz verileri veya içerik akışı gibi dağınık veri kümeleri için daha uygun bir çözümdür.

Kendi uygulamanızda “Bu işlem yarım kalırsa ne olur?” sorusunu sorduğunuzda eğer cevabınız “Sistem zarar görür” ise, tercihinizi PostgreSQL yönünde kullanmanız yerinde olacaktır.

Geliştirici Deneyimi ve Topluluk Desteği: Hangi Sistemle Daha Rahat Çalışılır?

Geliştirici deneyimi, yazılım geliştirme sürecinin verimliliğini ve kalitesini doğrudan etkiler. PostgreSQL, uzun yıllardır geliştirilen güçlü bir SQL motorudur ve çok geniş bir dokümantasyon ve topluluk desteğine sahiptir. SQL bilgisi olan geliştiriciler için öğrenme eğrisi düşüktür ve gelişmiş araçlarla birlikte kolayca entegre edilebilir.

MongoDB ise NoSQL felsefesi</strong sayesinde daha sade bir yapı sunar. Özellikle modern JavaScript tabanlı framework’lerle çalışan geliştiriciler için JSON benzeri veri yapısı oldukça kullanıcı dostudur. Ancak, bu kolaylık bazı durumlarda veri tutarsızlıkları ve yapısal kontrol eksiklikleri gibi riskleri beraberinde getirebilir.

İki sistem de cloud-native (bulut uyumlu) servislerde kullanılabilmekte, AWS, Azure ve GCP gibi platformlarda desteklenmektedir. MongoDB Atlas ve PostgreSQL için sunulan managed çözümler, kurumsal yapılar için bakım kolaylığı sunar.

Ekip yapınızda deneyimli SQL geliştiricileri varsa PostgreSQL ile daha üretken olabilirsiniz. Ancak hızlı MVP geliştirmeleri ve ön prototipler için MongoDB’nin esnekliği büyük bir avantaj sağlar.

Sonuç: Hangi Durumda Hangi Veritabanı?

Sonuç olarak, “En iyi veritabanı hangisidir?” sorusu tek başına yanıtsızdır. Çünkü her veritabanı sistemi, kendi güçlü ve zayıf yönlerine sahiptir. Karar verirken, aşağıdaki sorulara net cevaplar vermek gerekir:

• Veri yapınız sabit mi, yoksa sık sık değişiyor mu?
• Veri tutarlılığı mı, yoksa hız mı daha öncelikli?
• Geliştirme sürecinizde kimler çalışıyor? SQL mi NoSQL mi daha yaygın?
• Hangi ölçeklenebilirlik türüne ihtiyacınız var? Dikey mi yatay mı?

Eğer verilerinizin yapısı net ve sabitse, ilişkisel yapıdan faydalanmak istiyorsanız ve uzun vadeli veri tutarlılığı önceliğinizse, PostgreSQL sizin için doğru tercihtir. Ancak, esnek yapıya sahip, kullanıcı odaklı ve yüksek trafiğe sahip uygulamalar geliştiriyorsanız MongoDB daha uygun olabilir.

Kurumsal yapılarda genellikle her iki sistemin birlikte kullanılması da yaygındır. Özellikle mikro servis mimarisinde, servislerin ihtiyaçlarına göre veri katmanları yapılandırılabilir. Böylece her servis, ihtiyacına en uygun veritabanı ile çalışarak performans ve verimlilik maksimize edilir.